W dniu 13 września 2019 r. w Szkole Podstawowej Nr 104 im. Macieja Rataja w Powsinie przy ul. Przyczółkowej 27 uroczyście wręczono pośmiertny akt mianowania porucznika Jana Penconka do stopnia kapitana.
Wojskowy Komendant Uzupełnień Warszawa-Mokotów – Pan podpułkownik Mariusz Muskus – przekazał nominację na ręce Dyrektora III Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie, Pana Grzegorza Mazura, i przedstawiciela Stowarzyszenia Wychowanków Szkoły im. gen. Józefa Sowińskiego „Sowińszczacy” – Pana Włodzimierza Kardasiewicza.
Fot. 1. Szkoła Podstawowa nr 104 im. M. Rataja w Powsinie, Warszawa, ul. Przyczółkowa 27 - uroczystość wręczenia aktu mianowania porucznika Jana Penconka do stopnia kapitana; data fot.: 13.09.2019 r.; autor fot.: Robert Wanko (Urząd m.st. Warszawy, Delegatura BBiZK Wilanów); przemawia Pan Ludwik Rakowski - Burmistrz Dzielnicy Wilanów; po lewo - poczet sztandarowy Szkoły Podstawowej nr 104, po prawo - poczet sztandarowy III Liceum Ogólnokształcącego im. gen. J. Sowińskiego
Gospodarzem uroczystości był Pan Ludwik Rakowski, Burmistrz Dzielnicy Wilanów Miasta Stołecznego Warszawy, który wygłosił okolicznościowe przemówienie. Spotkanie zaszczycił również obecnością przedstawiciel Zarządu Dzielnicy Wola Miasta Stołecznego Warszawy - Pan Robert Rafałowski, Zastępca Burmistrza Dzielnicy Wola.
Wydarzenie mogło się odbyć dzięki współpracy: Urzędu Dzielnicy Wilanów, Delegatury Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w Dzielnicy Wilanów, Centrum Kultury Wilanów, Wojskowej Komendy Uzupełnień w Gdyni, Wojskowej Komendy Uzupełnień Warszawa-Mokotów i Szkoły Podstawowej Nr 104 im. Macieja Rataja w Powsinie.
Fot. 2. Szkoła Podstawowa nr 104 im. M. Rataja w Powsinie, Warszawa, ul. Przyczółkowa 27 - uroczystość wręczenia aktu mianowania porucznika Jana Penconka do stopnia kapitana; data fot.: 13.09.2019 r.; autor fot.: Robert Wanko (Urząd m.st. Warszawy, Delegatura BBiZK Wilanów); tuż po wręczeniu aktu mianowania - po środku stoją - od lewej: ppłk Mariusz Muskus - Wojskowy Komendant Warszawa-Mokotów, Ludwik Rakowski - Burmistrz Dzielnicy Wilanów, Grzegorz Mazur - Dyrektor III LO im. gen. J. Sowińskiego, Włodzimierz Kardasiewicz - Stowarzyszenie Wychowanków Szkoły im. gen. J. Sowińskiego „Sowińszczacy”
Szkoła Podstawowa w Powsinie i III Liceum Ogólnokształcące na Woli wystawiły swoje poczty sztandarowe. Na uwagę zasługuje fakt, że wolskie liceum wystąpiło z przedwojennym sztandarem I Miejskiego Gimnazjum Męskiego im. Jenerała Józefa Sowińskiego.
Na wstępie odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego. Następnie uczniowie w specjalnie przygotowanym wystąpieniu zaprezentowali w zarysie fakty z życia porucznika Jana Penconka oraz wyrecytowali utwory patriotyczne. Na zakończenie odśpiewano Rotę. Oprawę wojskową zapewnił Pułk Reprezentacyjny Wojska Polskiego z Warszawy stacjonujący przy ul. Franciszka Hynka.
Po tej części uczestnicy przeszli ze szkoły pod pamiątkową tablicę poświęconą porucznikowi Penconkowi, która znajduje się na murze cmentarza parafialnego w Powsinie przy ul. Przyczółkowej. W asyście warty honorowej Wojska Polskiego zebrani złożyli kwiaty i oddali hołd poległemu żołnierzowi. Na koniec żołnierz-sygnalista odegrał utwór „Śpij kolego”.
Fot. 3. Tablica poświęcona porucznikowi Janowi Penconkowi na murze cmentarnym w Powsinie przy ul. Przyczółkowej - moment składania kwiatów i oddawania hołdu poległemu żołnierzowi; data fot.: 13.09.2019 r.; autor fot.: Robert Wanko (Urząd m.st. Warszawy, Delegatura BBiZK Wilanów); wieniec składa Pan Ludwik Rakowski - Burmistrz Dzielnicy Wilanów wraz z osobami towarzyszącymi
Jan Penconek urodził się 19 grudnia 1912 r. w Powsinie k. Warszawy.
Po ukończeniu nauczania elementarnego w Powsinie został uczniem I-go Gimnazjum Męskiego Miasta Stołecznego Warszawy przy ul. Młynarskiej 2 (na stołecznej Woli), od 1928 roku noszącego imię Jenerała Józefa Sowińskiego. Teraz w tym samym zabytkowym budynku szkoły, pod adresem „Rogalińska 2”, mieści się III Liceum Ogólnokształcące im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie.
W Gimnazjum im. Jenerała Sowińskiego Janek Penconek angażował się w pracę drużyny harcerskiej. W tej szkole panował duch żołnierski.
W warszawskim gimnazjum odznaczał się dużymi zdolnościami, złożył pomyślnie egzamin maturalny w 1931 r. i tu podjął decyzję, że pójdzie do wojska i będzie żołnierzem zawodowym.
Ostatecznie 19-letni Jan Penconek dnia 1 października 1931 r. rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie koło Ostrowi Mazowieckiej, w jednej z najbardziej znanych przedwojennych kuźni kadr Wojska Polskiego.
Fot. 4. Jan Penconek w mundurze wojskowym (data zdjęcia nieznana); źródło: Szkoła Podstawowa im. por. Jana Penconka w Gowinie
Promocję na podporucznika w korpusie oficerów piechoty otrzymał 15 sierpnia 1934 r. Podchorążówkę ukończył z czołową lokatą i dlatego miał prawo wyboru przydziału służbowego – wybrał Batalion Morski w Wejherowie.
1 września 1934 r. podporucznik Jan Penconek rozpoczął służbę oficerską w wejherowskim Batalionie (Baonie) Morskim, późniejszym 1 Morskim Batalionie Strzelców (od 10 stycznia 1938 r.) i 1 Morskim Pułku Strzelców (od 24 sierpnia 1939 r.).
Prowadząc do ataku swoją kompanię, poległ śmiercią bohatera w walce leśnej na Kępie Oksywskiej dnia 13 września 1939 r.
Spoczywa na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni-Redłowie.
W 1947 r. został pośmiertnie uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Jest patronem Samorządowej Szkoły Podstawowej w Gowinie pod Wejherowem.
Podziękowania dla Delegatury Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy w Dzielnicy Wilanów za udostępnienie materiału fotograficznego z uroczystości.
Grzegorz Kłos
